Znaki towarowe a ochrona marki

W dobie wzrostu znaczenia wizerunku marki oraz narastającej konkurencji na rynku, coraz ważniejsza staje się ochrona prawna marki. Ma ona wielkie znaczenie zarówno dla małych przedsiębiorstw, jak i dla tych z pozycją lidera na rynku. Identyfikuje ona produkty z przedsiębiorstwami, od których pochodzą, jak również niesie informację o produkcie, poprzez wywołanie u konsumentów odpowiednich skojarzeń za pomocą odpowiednich działań marketingowych. Warto pamiętać, że nie liczy się tylko promocja, ale i ochrona marki.
 
 

Źródło: https://pl.fotolia.com/

Wypromowane, znane marki narażone są na działanie nieuczciwej konkurencji, próbującej zaszkodzić jej dobremu wizerunkowi lub próbującej czerpać zyski poprzez stworzenie u konsumentów fałszywego wrażenia, że sprzedawany produkt pochodzi od innej, renomowanej marki. Małe firmy, dopiero rozpoczynające swoją działalność, mogą spotkać się z aktywnością większych przedsiębiorstw, zmierzającą do powstrzymania rozwoju konkurującej, nowo-powstałej firmy. Dlatego ważne jest podjęcie odpowiednich kroków ochrony prawnej już na początku działalności, aby nie dopuścić do utraty praw do marki własnego przedsiębiorstwa.
 
Marka
 
Marka to ogół atrybutów firmy, identyfikujących przedsiębiorstwo. Na markę składają się związane z nią skojarzenia, powiązanie produktów lub usług z pewnym poziomem jakości, zaufanie klientów i partnerów biznesowych, sposób reprezentacji nazwy i loga przedsiębiorstwa, zachowanie jej władz i pracowników. W celu wypracowania wysokiej „świadomości marki” przedsiębiorcy posługują się szeregiem narzędzi, takich jak znaki towarowe, odpowiednia reklama, ujednolicony sposób wyposażenia przedsiębiorstw (układ stacji benzynowych Orlen, wnętrza sklepów Apple, standard obsługi sklepów budowlanych).

 
Znaki towarowe a ochrona marki
 
Służą do oznaczania produktów w celu umożliwienia ich identyfikacji, dają się przedstawić graficznie i umożliwiają odróżnienie towarów jednego przedsiębiorcy od towarów innego przedsiębiorcy. Znaki towarowe mogą przybierać różne formy, takie jak np. nazwa firmy, logo, znak dźwiękowy czy przestrzenny. Można zarejestrować je w odpowiednim urzędzie, w wyniku czego nabywa się możliwość zakazania wszystkim innym podmiotom posługiwania się zarejestrowanym oznaczeniem dla celów zarobkowych lub zawodowych na terytorium, na którym uzyskało się rejestrację. Ze względu na zakres pożądanej ochrony można dokonać rejestracji znaku towarowego na trzy sposoby:

1. Zastrzeżenie znaku towarowego w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej – rejestracja w UPRP gwarantuje ochronę na terenie całego naszego kraju. Jeśli nie prowadzisz działalności na rynkach międzynarodowych, to takie terytorium będzie dla Ciebie najkorzystniejsze. Większość logo oraz nazw firm polskich, zostaje rejestrowanych właśnie w ten sposób. Na wstępie należy sprawdzić, czy takie lub podobne oznaczenie nie zostało już wcześniej zarejestrowane. Jeśli weryfikacja ta przejdzie pomyślnie, kolejnym etapem jest złożenie wniosku o nadanie prawa ochronnego. Wniosek taki można złożyć osobiście, wysłać pocztą lub elektronicznie. Powinien on zawierać opis znaku oraz klasy towarów dla których ochrona znaku ma być ważna. Po złożeniu wniosku następuje badanie znaku, a następnie 3 miesięczny okres na ewentualne sprzeciwy wobec rejestracji danego znaku towarowego ze strony innych przedsiębiorców. Jeżeli nie pojawi się żaden sprzeciw, a wszystkie opłaty zostaną terminowo uiszczone, UPRP wyda oficjalną ochronę znaku towarowego i zamieści informację o tym w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
2. Rejestracja w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) – gwarantuje ochronę znaku towarowego we wszystkich 28 państwach Unii Europejskiej. Cena za całość jest dużo wyższa niż w przypadku rejestracji krajowej, ale przeliczając na liczbę państw sytuacja nie wygląda już tak źle. Aby rozpocząć proces rejestracji europejskiego znaku towarowego, należy złożyć wniosek online, osobiście lub pocztą. Następnie EUIPO bada, czy dane oznaczenie nie jest podobne do już istniejących i ewentualnie informuje o tym ich właścicieli czekając na ewentualne sprzeciwy z ich strony. Jeśli nic takiego nie będzie miało miejsca EUIPO wyda oficjalną ochronę europejskiego znaku towarowego.
3. Zgłoszenie w Światowej Organizacji Własności Intelektualnej – pozwala na najszerszy zakres ochrony, ale wiąże się również z najwyższymi kosztami. Sama procedura rejestracji jest też nieco bardziej skomplikowana niż w poprzednich przypadkach. Najpierw należy znak zgłosić w krajowym urzędzie patentowym, napisać wniosek o rejestrację znaku międzynarodowego wskazując państwa, w których ochronę chcemy uzyskać i dopiero wtedy sprawa zostanie przekazana do WIPO. Tam wniosek rozpatrywany jest we współpracy z urzędami poszczególnych państw. Dopiero jeżeli nie będzie żadnych sprzeciwów co do rejestracji danego znaku oraz wszystkie wymogi zostaną dopełnione, oficjalna międzynarodowa ochrona znaku towarowego zostanie wydana. Ze względu na tak skomplikowaną procedurę rejestracji międzynarodowego znaku towarowego, proces ten może potrwać nawet kilka lat.

 Źródło: https://pl.fotolia.com/

Wracając do kwestii głównej potrzeby rejestracji znaku towarowego kluczową kwestią zdaje się rejestracja nazwy przedsiębiorstwa. Jej brak może doprowadzić do sytuacji, kiedy konkurujące przedsiębiorstwo zarejestruje daną nazwę, zmuszając pierwszą firmę posługującą się identyczną nazwą do zmiany oznaczenia. Prowadzi to, rzecz jasna, do poniesienia dużych kosztów re-brandingu oraz konieczności promowania nowej nazwy przedsiębiorstwa od samego początku.

Znaki towarowe, które nie zostały zarejestrowane, podlegają ochronie prawnej przewidzianej przez kodeks cywilny oraz ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów, ale powinieneś mieć świadomość, że nie jest to tak silna ochrona, jaką zyskasz dzięki rejestracji znaku towarowego. Przedsiębiorca, którego znak został naruszony, ma do dyspozycji kilka środków przewidzianych przez prawo polskie oraz międzynarodowe. Może żądać od naruszyciela, aby zaniechał on dalszych naruszeń, aby wydał bezpodstawnie uzyskane korzyści, a w razie zawinionego naruszenia (gdy naruszający był, lub powinien być świadomy, że prawo do posługiwania się znakiem mu nie przysługuje) można domagać się także naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę stosownego wynagrodzenia lub kwoty odpowiadającej opłacie licencyjnej.
Aby skutecznie chronić markę, warto jest obserwować działalność konkurujących przedsiębiorstw, w szczególności tych rozpoczynających dopiero działalność. Możliwe, że w celu szybszego zdobycia pozycji na rynku oraz z chęci przyciągnięcia klientów, konkurencyjne przedsiębiorstwa będą próbować w podszywać się pod inne firmy lub korzystać z ich dobrej sławy. Obecne uregulowanie prawne kwestii rejestracji znaków towarowych nie uniemożliwia zastrzeżenia znaku towarowego podobnego do innego, zarejestrowanego już znaku. Dobrze jest więc śledzić, jakie znaki towarowe są zgłaszane do rejestracji w urzędzie, aby w odpowiednim momencie wykorzystać swoje prawo do wniesienia sprzeciwu.
 
Reklama
 
Jest kolejnym środkiem budującym tzw. dobrą markę. Sposób, w jaki produkty mogą być reklamowane, także jest uregulowany przez prawo. Dyrektywa unijna z 2006 roku została przyjęta w celu ochrony marki i przedsiębiorców przed reklamą wprowadzającą w błąd, jak również nieuczciwą reklamą porównawczą. Zakazuje stosowania reklam, które mogą ze względu na swój zwodniczy charakter, mogą wpłynąć na gospodarcze postępowanie odbiorców, a przez to szkodzić konkurencji

Dobra osobiste przedsiębiorstwa
 
Dobra osobiste każdego człowieka zabezpieczone są odpowiednimi przepisami prawnymi. Dobra takie jak prawo do firmy, do nazwy, czy do dobrego imienia są kluczowe dla przedsiębiorstw. W sytuacji, kiedy ktokolwiek (nie tylko podmiot konkurujący) je narusza, czy to poprzez posługiwanie się nazwą bez uprawnienia, czy przez stawianie niezasadnych zarzutów wobec przedsiębiorstwa, można skutecznie go od tego powstrzymać. Co więcej, każda szkoda powstała w wyniku naruszenia powinna być naprawiona na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego.
Jak już zostało wspomniane, rejestracja znaków towarowych służy ochronie przed naruszeniami przede wszystkim ze strony nieuczciwej konkurencji. Czy wiesz jednak czego się spodziewać oraz jakiego zadośćuczynienia możesz się domagać w przypadku takiego naruszenia oraz jakie inne korzyści płyną z posiadania zarejestrowanego znaku? Oto kilka z nich:

• domaganie się zwrotu pieniędzy za bezprawne używanie Twojego znaku, niezależnie od tego, czy naruszenie było umyślne, czy też nie;
• możliwość zarobienia na sprzedaży lub udzieleniu licencji na używanie Twojego znaku;
• płacenie mniejszych podatków, dzięki amortyzowaniu znaku towarowego, który staje się składnikiem majątku firmy
• skuteczne blokowanie podróbek oznaczanych twoim znakiem lub jego bardzo zbliżoną formą
• możliwość umieszczenia przy nazwie symbolu R w kółku, który stanowi informację, że dany znak towarowy został zastrzeżony w urzędzie patentowym.

 
Ochrona marki może być realizowana na wiele sposobów. Ważne, by była ona kompleksowa i skuteczna. Dzięki temu rozwój przedsiębiorstwa i jego zyski nie zostaną zahamowane przez nieuczciwą konkurencję. Mnogość dostępnych środków prawnych pozwala przedsiębiorcy na dobór tych najbardziej odpowiednich. Największą ochronę prawną uzyskuje się poprzez rejestrację znaków towarowych składających się na markę przedsiębiorstwa.